Stór skref stigin til að styðja við ákvarðanir í orkumálum

7 október 2024

Björn Arnar Hauksson - Stór skref tekin til að taka upplýstar ákvarðanir

Björn Arnar Hauksson, forstöðumaður gagna og greininga hjá Orkustofnun, fjallaði um mikilvægi gagnaöflunar og greiningar til að styðja við ákvarðanir í orkumálum. Á ársfundi Orkustofnunar kynnti hann átta stór umbótaverkefni sem Orkustofnun hefur unnið að undanfarið, sem mynda grunninn að því að stofnunin geti betur stutt markmið stjórnvalda um orkuöryggi, orkuskipti og jafnt aðgengi að orku á landsvísu.

Björn lagði áherslu á mikilvægi þess að bæta aðgengi að gögnum til að tryggja betri ákvarðanatöku varðandi orkuvinnslu, orkuöryggi og orkuskipti. Hann tók sérstaklega fram að skortur á nægum og tímanlegum upplýsingum gæti leitt til orkuskorts, sem sýnir hversu mikilvægt það er að birta gögn með reglulegu millibili og á skiljanlegan hátt.

Raforkuspá og vindorka Björn kynnti nýjustu greiningar Orkustofnunar um hagkvæmni raforkuframleiðslu og rafeldsneytis. Hann lagði áherslu á að Ísland standi frammi fyrir miklum tækifærum í uppbyggingu hagkvæmra vindorkuvera sem gætu stuðlað að framleiðslu rafeldsneytis. Hann kynnti sviðsmyndir þar sem borin var saman hagkvæmni vindorku, vatnsorku og jarðvarma og hversu mikilvægt það er að byggja nýjar virkjanir til að mæta aukinni eftirspurn eftir raforku.

Hann nefndi einnig vænt verð á raforku til ársins 2030, sem er á bilinu 7,5 til 10 kr/kWh í heildsölu, en sagði að verðið velti að miklu leyti á vatnsbúskap miðlunarlóna. Hann benti á að verðspá Orkustofnunar, sem var gefin út í vor, væri byggð á framboðsgreiningu sem myndi hjálpa við að spá fyrir um framtíðarþróun raforkuverðs.

Gagnabirting og ný tækni Björn kynnti einnig áætlanir um stórbætta birtingu gagna fyrir næsta ár. Ný vefsíða Orkustofnunar hefur nú um 250 þúsund síðuflettingar á ári og þar er að finna margvísleg gögn, svo sem kortasjá um jarðhita, upplýsingar um olíunotkun og raforkuöryggi. Hann sagði að aðgengi að þessum gögnum hafi stórbatnað en það séu enn mikil tækifæri til að bæta upplýsingagjöf og ráðgjöf.

Raforkuvísar koma út ársfjórðungslega og veita ítarlegar upplýsingar um raforkuvinnslu, raforkunotkun og raforkuöryggi. Björn benti á að staða raforkuöryggis fyrir almenna forgangsnotendur hafi batnað verulega frá fyrra ári en að skerðingar séu fyrirséðar í vetur og næsta ár fyrir skerðanlega notendur.

Framtíðarsýn og næstu skref Framtíðarsýn Orkustofnunar felst í því að umbylta gagnagrunnum fyrir raforku og jarðhita. Björn lagði áherslu á að samstarf við innlenda aðila eins og orkufyrirtæki, Netorku og Hagstofuna verði lykilatriði í því að birta gögn innan sjö daga, í stað þess að bíða í allt að 16 mánuði eins og tíðkast hefur áður.

Að auki mun ný stofnun Orkustofnunar leggja enn meiri áherslu á að miðla upplýsingum á auðskiljanlegum kortum og myndum, sem nýtast bæði stjórnvöldum og almenningi til að taka upplýstar ákvarðanir. Þetta mun einnig styrkja upplýsingar um jarðhita, sérstaklega varðandi mögulegt framboð, vinnslukostnað og eftirspurn.

Áskoranir og tækifæri Björn taldi að upphaf nýrrar stofnunar í orkumálum yrði áskorun til skemmri tíma, sérstaklega vegna breytinga á upplýsingatækni og skipulagi. Hann sagði mikilvægt að lágmarka tafir á vinnu við kjarnaverkefni til að tryggja að gæði starfseminnar verði áfram mikil.

Til lengri tíma séu gríðarleg tækifæri til staðar, sérstaklega í greiningu gagna og upplýsingatækni. Með nýrri stofnun verði hægt að ná fram aukinni stærðarhagkvæmni og samlegð í vinnu teymisins, sem mun bæta gagnainfrastrúktúr og birtingu upplýsinga, sem munu nýtast öllum hagaðilum í orkumálum.

Upptaka og glærur Upptaka af ársfundi Orkustofnunar, þar sem þessi atriði voru rædd, er aðgengileg á YouTube-slóð.

Glærur úr fyrirlestri Björns má sjá hér: Glærur Björns Arnars Haukssonar.